του Αλέξανδρου Αρβανιτάκη*
Νέα σενάρια στον τύπο παρουσιάζουν τη νέα δομή του ΕΝΦΙΑ, του πλέον αντιδημοφιλούς φόρου, τουλάχιστον της Μεταπολίτευσης, μετά την εφαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών που είχαν ανακοινωθεί προ oλίγων μηνών.
Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι με την εφαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών σε σύνολο 3.643 περιοχών, θα προκύψει αύξηση του προς είσπραξη φόρου σε ποσοστό περίπου 15%, ή διαφορετικά περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ, επί των 2,6 δις ευρώ ετησίως του ΕΝΦΙΑ.
Η κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί αυτό το υπερβάλλον ποσό, μελετώντας διάφορα σενάρια έως τώρα. Το αρχικό, που προέβλεπε ότι το ποσό θα αξιοποιηθεί εξ ολοκλήρου για την κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και αφορά στη φορολόγηση ακινήτων αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ, μοιάζει να εγκαταλείπεται λόγω του μεγάλου πολιτικού κόστους, καθώς θα οδηγούσε σε τεράστια επιβάρυνση για τους κατοίκους ιδίως των περιοχών που είδαν τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων τους να εκτοξεύονται.
Το τελευταίο σενάριο, προσπαθεί να «απορροφήσει» ένα μέρος της αύξησης της φορολόγησης των πολιτών, υιοθετώντας έναν «κόφτη», ένα ταβάνι 15- 20% για όσους προβλέπεται αύξηση του φόρου, παράλληλα με τις μειώσεις για τις περιοχές που υπάρχει πτώση των αντικειμενικών αξιών.
Πώς αυτό το σενάριο επιδρά, σε μια περιοχή όπως η νότια Αθήνα που βρέθηκε στο επίκεντρο της εκτόξευσης των αντικειμενικών αξιών λόγω της επικείμενης αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου της Αττικής;
Σε δήμους όπως ο Άγιος Δημήτριος, η Δάφνη-Υμηττός, ακόμα και το Παλαιό Φάληρο, θα προκύψει αύξηση του ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες ακινήτων αναλογική με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών ύψους 40-70%, σύμφωνα με τις αντικειμενικές που ανακοινώθηκαν προ μηνών, με την τελική επιβάρυνση ενδεχομένως να εξωραΐζεται από τον σχεδιαζόμενο «κόφτη» της κυβέρνησης.
Προφανώς μιλάμε για ένα εφιαλτικό σενάριο για ιδιοκτήτες και κατοίκους σε όλη τη νότια Αθήνα, καθώς υπολογίζεται ότι η αύξηση των αντικειμενικών αξιών, πέραν του ότι θα οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της φορολόγησης, θα συμπαρασύρει προς τα πάνω και τα ενοίκια στους δήμους της περιοχής, φαινόμενο που ήδη παρατηρείται, σε ρυθμό μάλιστα μεγαλύτερο και από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών. Ήδη κάτοικοι των προαναφερθέντων δήμων δυσκολεύονται να βρουν νέες κατοικίες με μίσθωμα ανάλογο της περιορισμένης εισοδηματικής βάσης των Ελλήνων ,τουλάχιστον κατά 25% μετά την εφαρμογή των Μνημονίων.
Επιπρόσθετα, ένα ενδιαφέρον στοιχείο που μπορούμε να αναφέρουμε επιγραμματικά είναι οι εξωγενείς παράγοντες που έχουν οδηγήσει σε μια πραγματική «φούσκα» τόσο των αξιών όσο και των μισθωμάτων των ακινήτων στην περιοχή ,με ανυπολόγιστες συνέπειες στο οικογενειακό εισόδημα άνω του 1,5 εκατομμυρίου συμπατριωτών μας που διαβιούν στη νότια Αθήνα.
Πέραν λοιπόν, της επενδυτικής προοπτικής του Ελληνικού και του παραλιακού μετώπου εν γένει, αυτή η αύξηση τιμών επηρεάζεται έντονα από την περιορισμένη προσφορά νέων κατοικιών λόγω της έλλειψης ανοικοδόμησης επί περίπου μια δεκαετία (2008- 2017), την επέκταση του φαινομένου του AirBnb, τις εκτεταμένες αγορές ακινήτων από επίδοξους κατόχους άδειας παραμονής μέσω Golden Visa αλλά ακόμα και από την ενοικίαση εκατοντάδων ακινήτων από ΜΚΟ για τα προγράμματα φιλοξενίας αιτούντων ασύλου και προσφύγων ΕΣΤΙΑ ΙΙ και ΗΛΙΟΣ.
Τέλος, καθοριστικό παράγοντα αποτελεί η δέσμευση χιλιάδων κατασχεμένων από τις τράπεζες ακινήτων λόγω κόκκινων στεγαστικών δανείων, το ξεκαθάρισμα των οποίων έχει καθυστερήσει, καθώς επελέγη από διαδοχικές κυβερνήσεις να εκχωρηθούν σε κερδοσκοπικά vulture funds (επενδυτικά κεφάλαια «όρνια») αντί να δημιουργηθεί μια δημόσια bad bank που θα διαχειριζόταν το καυτό ζήτημα των κόκκινων δανείων με κοινωνικά κριτήρια, επωφελή για τους δανειολήπτες αλλά και την ελληνική οικονομία.
Αυτή η δυσμενέστατη προοπτική της υπέρμετρης φορολογικής επιβάρυνσης των κατοίκων της περιοχής, συνδέεται άμεσα με μια άλλη σημαντική εξέλιξη που θα απασχολήσει ιδιαίτερα το επόμενο διάστημα τις τοπικές κοινωνίες στη νότια Αθήνα, δηλαδή ο σχεδιασμός της κυβέρνησης να καταστήσει βασικό πόρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τον ΕΝΦΙΑ, υποκαθιστώντας τους πόρους που σήμερα τροφοδοτούν τους Κεντρικά Αυτοτελείς Πόρους (Κ.Α.Π.), που αποτελούν τη μερίδα του λέοντος των τακτικών εσόδων των Δήμων.
Τα δύο κυρίαρχα επιχειρήματα που υποστηρίζουν όλα αυτά τα χρόνια οι θιασώτες της μεταφοράς του ΕΝΦΙΑ στους δήμους είναι αφενός η εισαγωγή μιας ανταποδοτικότητας στον φόρο και αφετέρου η σταθεροποίηση των τακτικών εσόδων των ΟΤΑ, καθώς η εισπραξιμότητα του ΕΝΦΙΑ κινείται σε πρωτοφανή ποσοστά όλα αυτά τα χρόνια, με λίγα λόγια το γεγονός ότι οι Έλληνες πολίτες πληρώνουν κατά προτεραιότητα το χαράτσι στις ιδιοκτησίες τους, μπροστά στο φόβο των κατασχέσεων και των πλειστηριασμών.
Στην πραγματικότητα, μιλάμε ουσιαστικά για την εφαρμογή ενός σχεδιασμού που άρχισε να συζητείται ήδη από το 2013, σε μια προσπάθεια της τότε κυβέρνησης να «πετάξει το μουτζούρη» του ΕΝΦΙΑ, από την κεντρική εξουσία στις τοπικές αρχές.
Κατά λογική συνέπεια, γίνεται αντιληπτό ότι ο συνδυασμός της αύξησης του φόρου στις περιοχές της νότιας Αθήνας ,λόγω της πρωτοφανούς αύξησης των αντικειμενικών αξιών, συνδυαστικά με τη μεταβίβαση του ΕΝΦΙΑ στους Δήμους, θα δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα στις τοπικές κοινωνίες, αποτελώντας κατ’ουσίαν μια βόμβα που θα σκάσει στα χέρια των αιρετών των δήμων της περιοχής μας, απειλώντας την κοινωνική συνοχή, υπό το βάρος μάλιστα της εξελισσόμενης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης λόγω κορονοϊού.
*Επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Πρωτοβουλία Αγίου Δημητρίου» & Δημοτικός Σύμβουλος Αγίου Δημητρίου
www.protovouliaad.gr
Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.otavoice.gr